HENRY HUDSON
Henry Hudson is de ontdekkingsreiziger die in 1609 als eerste Europeaan het anker uitgooide bij het eiland Mana-hatta.
Op 4 april was hij in opdracht van de VOC met zijn schip ‘De Halve Maen’ en een twintigkoppige bemanning uit Amsterdam vertrokken
op zoek naar een korte vaarroute naar Azië, via de Noordpool.
Vijf maanden later was deze missie mislukt, maar Hudson vond iets veel mooiers: Mana-hatta en
de beste natuurlijke haven ter wereld. Hier werd in 1625 Nieuw Amsterdam gesticht, de nederzetting die zou uitgroeien uit tot ’s werelds belangrijkste metropool:
New York.
Deze zin uit het logboek van ‘De Halve Maen’ op 11 September 1609 is de eerste zin ooit over NYC geschreven:
‘Then we anchored and saw that it was a very good harbour for all winds’.
In 2009 gaf onze Stichting een onvervalste best-seller uit over de betekenis van Henry Hudson voor de wereldgeschiedenis: 1609, de vergeten geschiedenis van Hudson, Amsterdam en New York.
Met een oplage van meer dan 400.000 exemplaren heeft dit boekwerkje dat Geert Mak en Russell Shorto voor ons schreven miljoenen bereikt.
Je kunt het het hier gratis downloaden, het is spannend en in 2 uur te lezen.
Hieronder de geschiedenis van Hudson, Amsterdam en New York in het kort.
Om een kortere route naar Zuidoost-Azië te vinden -over de Noordpool- had de VOC een befaamde ontdekkingsreiziger ingehuurd,
de enige man die in staat werd geacht om de begeerde vaarroute te vinden: de Engelse kapitein Henry Hudson.
Na vertrek uit Amsterdam op 4 april 1609 liep Hudson bij Noord-Noorwegen al snel vast in het ijs.
In plaats van terug te keren naar De Republiek wende hij de steven richting Noord-Amerika.
Er waren geruchten over een zeestraat dwars door het Amerikaanse continent naar China.
Aan het eind van die zomer wierp ‘De Halve Maen’ het anker uit in een perfecte natuurlijke haven, vele duizenden zeemijlen ten westen van Amsterdam.
Hudson maakte contact met de lokale bevolking, de Lenape. Zij hadden een naam voor hun eiland: Mana-hatta, dat in hun taal ‘de plaats waar wij hout (voor bogen) halen’ betekende.
Het eiland was gelegen aan een ruime baai, ‘bij elke wind een erg goede haven’, zoals stuurman Robert Juet op 11 september 1609 in het scheepsjournaal noteerde.
eHudson voer langs het eiland de rivier op en dacht even dat hij de zeestraat naar China gevonden had. Dat viel tegen.
Maar hij kon de Amsterdamse kooplieden rapporteren dat er op die plek een brede, bevaarbare rivier –
die later naar hem vernoemd zou worden- was te vinden, een geweldige natuurlijke haven, goed bouwland, en eindeloos veel pelzen en bont.
In de jaren onmiddellijk na Henry Hudsons reis, de basis waarop de Republiek een claim had gelegd
op een brede strook land aan de oostkust van het Noord-Amerikaanse continent, waren enkele Nederlandse expedities tot dit gebied doorgedrongen.
Niet veel later werd op de zuidelijke punt van het eiland Mana-hatta een kleine Nederlandse nederzetting gesticht: Nieuw Amsterdam. De kernwaarden van de Nederlandse Republiek, vrijheid, handelsgeest en tolerantie werden hier geïntroduceerd en tot ongekende hoogten uitgebouwd. Met vallen en opstaan: er was slavernij, de Lenape werden vermoord of van hun land verdreven, homo’s werden een kopje kleiner gemaakt en er was veel maar narigheid. Maar wat dit ook was: het begin van het Amerikaanse experiment met vrije burgers die hun talenten kunnen ontplooien in een samenleving waar mensen uit alle hoeken van de wereld samenleven.
Nog immer is er van alles mis, maar betere samenlevingen dan in NYC en Amsterdam zijn volgens ons niet te vinden.
